Đây là một trong những nỗ lực thực hiện chủ trương của Chính phủ trong việc tăng cường cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tại cửa khẩu theo hướng đơn giản hóa thủ tục, nhanh chóng, thuận tiện; giảm chi phí cho doanh nghiệp, giảm chi phí cho ngân sách nhà nước; giảm thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu xuống ngang bằng với các nước ASEAN-6. Cụ thể, năm 2016 dưới 10 ngày đối với hàng xuất khẩu và dưới 12 ngày đối với hàng nhập khẩu; năm 2020 còn dưới 5 ngày đối với hàng xuất - nhập khẩu). Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi khuyến khích xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam; tạo hàng rào kỹ thuật đối với hàng hóa nhập khẩu (nhất là những mặt hàng nhà nước không khuyến khích nhập khẩu); bảo vệ hợp lý sản xuất trong nước, bảo vệ môi trường, quyền lợi và sức khỏe cộng đồng. Mặt khác, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm tra chuyên ngành đảm bảo quản lý chặt chẽ, đúng pháp luật, phù hợp với thông lệ quốc tế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, góp phần bảo đảm an ninh quốc gia, an toàn kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Tổng cục Hải quan cho biết, sau khi đề án này được phê duyệt, ngành hải quan sẽ áp dụng phương pháp quản lý rủi ro như kiểm tra xác suất hoặc kiểm tra sau thông quan đối với hàng hóa có độ rủi ro thấp, hàng hóa có xuất xứ từ các nước công nghiệp phát triển, hàng hóa của doanh nghiệp tuân thủ tốt pháp luật. Thực hiện việc kiểm tra trước khi thông quan có trọng tâm, trọng điểm đối với hàng hóa có nguy cơ cao ảnh hưởng đến dịch bệnh, sức khỏe người dân, an ninh xã hội và môi trường. Ưu tiên và tạo thuận lợi về kiểm tra chuyên ngành đối với các mặt hàng Nhà nước khuyến khích xuất khẩu và hàng hóa nhập khẩu phục vụ sản xuất nhưng trong nước chưa sản xuất được. Thực hiện công nhận lẫn nhau về kết quả kiểm tra hàng hóa hoặc giảm thiểu việc kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa nhập khẩu từ những quốc gia, khu vực có tiêu chuẩn kỹ thuật cao như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Canada, Úc, New Zealand và của những nhà sản xuất với các nhãn hiệu nổi tiếng đã được quốc tế thừa nhận để giảm tải cho cơ quan kiểm tra. Phát triển hệ thống kho, bãi bảo quản hàng hóa tại cửa khẩu để đáp ứng yêu cầu quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu. Có chính sách xã hội hóa để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư xây dựng làm dịch vụ cho thuê kho bãi, nhằm tiết kiệm nguồn lực đầu tư của Nhà nước.

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để trao đổi dữ liệu điện tử về kết quả kiểm tra chuyên ngành; xây dựng cơ chế phối hợp, trao đổi thông tin giữa các cơ quan kiểm tra chuyên ngành và cơ quan hải quan nhằm kịp thời tiếp nhận thông báo kết quả kiểm tra chuyên ngành của các ngành khác cho cơ quan hải quan thông quan hàng hóa nhanh chóng; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; quản lý và kiểm tra hàng hóa tại địa điểm bảo quản hàng hóa trong nội địa; xử lý vi phạm trong quá trình chấp hành pháp luật về hải quan và pháp luật về quản lý chuyên ngành.

Ngoài ra, ngành hải quan cũng sẽ tập trung xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ sở pháp lý cho hoạt động kiểm tra chuyên ngành phù hợp; đầu tư cơ sở vật chất, nguồn lực để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động kiểm tra chuyên ngành; đẩy mạnh công tác truyền thông, đào tạo và nâng cao năng lực hoạt động kiểm tra chuyên ngành cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa; phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ liên quan triển khai đề án này một cách hiệu quả...